Dębowiec (niem. Eichholz)... Warmia Północna... kościół parafialny p.w. Najświętszego Serca Jezusowego...
Pierwsze wzmianki o stojącej tu kaplicy pochodzą z roku 1412, gdy wieś należała do Krzyżaków. Zachowane dokumenty podają, że w tym miejscu rozpoczęto budowę kościoła, którą zakończono 1480 roku (z tego okresu pochodzi wschodnia i południowa ściana prezbiterium). Dalsza rozbudowa przypada na wiek XV i XVI, wtedy powstaje nawa główna. W II połowie XVI wieku świątynię przedłużono ku zachodowi dobudowując węższą nawę. W roku 1741 dobudowano jeszcze od północy nawę boczną, a w dalszych latach wieżę oraz zakrystię.
Jest to kościół orientowany, typu salowego, murowany z cegły oraz kamienia polnego, całkowicie otynkowany.
Wzniesiono go na planie wydłużonego prostokąta
z dostawioną od zachodu wieżą w dolnej części murowaną i otynkowaną, natomiast w górnej o pionowych ścianach, oszalowanych deskami i przykrytą dachem namiotowym z dachówką, na którym stoi krzyż. Na wieży znajduje się dzwon odlany w roku 1834 w Królewcu w ludwisarni Wilhelminy Copinus.
Po stronie wschodniej widoczna jest zakrystia z niewielkim oknem. Część wschodnia mało ozdobna, rozdzielona jedynie cienkimi gzymsami, z blendami zamkniętymi ostrołukiem oraz łukami odcinkowymi.
Naroża oraz południowa ściana świątyni wsparta została wydatnymi, otynkowanymi skarpami, które przykrywa daszek pulpitowy. Okna rozmieszczone są symetrycznie, płytko osadzone, zamknięte łukiem odcinkowym i wypełnione pięknymi witrażami.
Wnętrze świątyni przykryte jest sufitem wykonanym w roku 1954.
Ołtarz późnobarokowy, dwukondygnacyjny z pięknymi uszakami pochodzi z lat 1702 - 1703.
W górnej jego części zachowana jest płaskorzeźba Adoracji Baranka.
Ambona, połączona z konfesjonałem, z przepięknymi spiralnie skręconymi kolumienkami, pochodzi z początku XVIII wieku i ozdobiona jest figurami świętych oraz płaskorzeźbami.
Chór w części zachodniej mało interesujący i mało ozdobny, wsparty na sześciokątnych kolumnach.
Kościół wskutek wielokrotnych przebudów zatracił swój gotycki charakter, dziś jest budowlą bezstylową, ale nieregularna bryła niewątpliwie przyciąga uwagę, a sam kościół wykazuje się dużą malowniczością, dzięki zachowanej, drewnianej wieży.
Warto nadmienić, że świątynia była od czasów reformacji, aż po rok 1945, w rękach ewangelików. Dzisiaj opiekują się nią katolicy, którzy przejęli kościół po II wojnie światowej...
Mariola Adela Karpowicz
Źródła:
Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii" Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1978
Praca zbiorowa, Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom 1, Święta Warmia, Kuria Metropolitarna Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 1999
Piotr Skurzyński, Warmia i polskie Dolne Prusy, Wydawnictwo Region. Gdynia
