wtorek, 8 marca 2016

Kościół w Sątopach...

Sątopy (niem. Santoppen)... Warmia południowa... kościół p.w. św. Jodoka...





Wieś założona 2 lutego 1337 roku przez prepozyta kapituły warmińskiej Jana i wójta krajowego Henryka Lutra. Wraz z lokacją zadecydowano o uposażeniu, dla mającego tu powstać, kościoła, który zbudowano w połowie XIV wieku. Wieżę dobudowano nieco później, bo w 1380 roku. W XIV wieku proboszczem w Sątopach był  Henryk Vogelsang, późniejszy biskup warmiński.  
Jest to budowla późnogotycka, orientowana, typu salowego na rzucie prostokąta, murowana w dolnych partiach z kamienia polnego, wyżej z cegły o wątku polskim, z kwadratową wieżą od zachodu, zakrystią od północy i kruchtą od południa (obie dobudowano 1884 roku, czego świadectwem jest widniejąca data wyryta w kamieniu w ścianie zakrystii).












Ściany nawy i kruchty obiega ozdobny, otynkowany i wgłębiony fryz wieńczący.





Z zewnątrz widoczne skarpy schodkowe, w narożach skarpy ukośne z blendami, zakończone ozdobnymi pinaklami.














Na ścianach zakrystii i kruchty blendy ostrołukowe.






Szczyty nawy, kruchty, zakrystii oraz wieży uskokowo-sterczynowe, rozczłonkowane przez ustawione narożami fialki.









W korpusie nawy okna ostrołukowe, zrekonstruowane w roku 1886,










natomiast w środku ściany wschodniej oryginalne, o uszkodzonych ościeżach.









Wieża na rzucie kwadratu podzielona na cztery kondygnacje tynkowanymi fryzami opaskowymi, w których widoczne są ostrołukowe, tynkowane blendy oraz okna dźwiękowe. W przyziemiu portal uskokowy, a nad nim okrągła blenda.





Wieża przykryta jest dachem siodłowym, który wieńczy chorągiewka z datą 1662.










Świątynia w Sątopach położona jest na wzgórzu, na terenie cmentarza.






To jeden z lepiej zachowanych kościołów gotyckich w rejonie. Mimo, że byłam przy nim kilkakrotnie jadąc z Lidzbarka Warmińskiego do Reszla, zawsze był zamknięty, a szkoda, bo posiada nader interesujące wnętrze. Mam jednakże nadzieję, ze kiedyś je zobaczę, a wtedy uzupełnię wiadomości :)

Mariola Adela Karpowicz

Źródła:

Przewodnik po zabytkowych kościołach południowej Warmii, warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1973
Praca zbiorowa, Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I "Święta Warmia", Kuria Metropolitarna Archidiecezji Warmińskiej, Olsztyn 1999
Mieczysław Orłowicz, Ilustrowany przewodnik po Mazurach i Warmii", Agencja Wydawnicza "Remix" Olsztyn
Andrzej Rzempołuch, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich" Agencja Wydawnicza "Remix" Olsztyn 1992



3 komentarze:

  1. Mariolku cudne zdjęcia, ujęcia, masz oko, z przyjemnością czytam, oglądam, zwiedzam :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Pani Mariolo :-) Szkoda, że nie wspomniała pani o tablicach ku chwale Poległych w I wojnie mieszkańców parafii. Są na jednym ze zdjęć. Wiem, że nie jest to element ściśle architektoniczny, ale niezwykle ważny dla historii. Co ciekawe jeśli się patrz na nie a potem odwróci to z kolei na cmentarzu jest krzyż upamiętniający zabitych przez Rosjan mieszańców Sątop, Reszla i okolic w 1914 r. a tuż obok grób Sługi Bożego, jednego z męczenników warmińskich ks. Franza Ludwiga. Do jednego z teksów daję link: http://www.bisztynek24.pl/satopy1914.html

    OdpowiedzUsuń
  3. Panie Andrzeju... ja wiem, że z historią w tle moje kościoły byłyby bardziej atrakcyjne dla czytelnika, ale jak Pan napisał nie jest to element architektoniczny :) a głównie na takim mi zależy :) Pozdrawiam. M.

    OdpowiedzUsuń